Τώρα που αρχίζουν τα σχολεία, οι γονείς θα πρέπει να υπολογίσουν και ένα ποσό σε εβδομαδιαία βάση για κάθε παιδί, έτσι ώστε να μπορεί να πάρει ό,τι θέλει στο κυλικείο ή να το αποταμιεύσει για ν’ αποκτήσει κάτι άλλο που επιθυμεί. Ωστόσο, χρειάζεται προγραμματισμός και σωστός χειρισμός από την πλευρά των γονιών, γιατί το χαρτζιλίκι στα παιδιά παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ώστε να τα εκπαιδεύσει στη σωστή διαχείριση χρημάτων, στη δημιουργία μιας αίσθησης ασφάλειας και παράλληλα, ικανοποιεί τις ανάγκες τους.
Με το χαρτζιλίκι –που στην ουσία είναι τα πρώτα «δικά τους» χρήματα που τους δίνουμε στο χέρι– τα παιδιά αρχίζουν να κατανοούν την έννοια των χρημάτων και μαθαίνουν να τα χρησιμοποιούν σωστά για να καλύπτουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, αλλά και να έχουν έλεγχο της παρορμητικότητας με άσκοπες αγορές.
Έτσι, το χαρτζιλίκι βοηθάει το παιδί να αποκτήσει την αίσθηση των αριθμών και να εξοικειωθεί με την αξία του κάθε πράγματος.
Χρήματα σε συγκεκριμένη ημέρα της εβδομάδας
Με αυτόν τον τρόπο μαθαίνει προγραμματισμό και νιώθει σημαντικό μέλος της οικογένειας, καθώς και υπεύθυνο για το πώς θα το διαχειριστεί.
Το κάνει να νιώθει το αίσθημα της ανεξαρτησίας, της αυτονομίας, επίσης μαθαίνει την αγοραστική αξία του χρήματος και μπαίνει στο πνεύμα της οικονομικής διαχείρισης.
Κακός χειρισμός σημαίνει μια λιχουδιά λιγότερη ή να στερηθεί τα αγαπημένα του μπισκότα, για τα οποία θα πρέπει να περιμένει μέχρι το επόμενο χαρτζιλίκι! Άρα, τα επόμενα «δικά του» χρήματα θα πρέπει να τα διαχειριστεί σοφά.
Και όταν λέμε μαθαίνει σωστή διαχείριση χρημάτων εννοούμε…
Σωστή κατανάλωση
Με το χαρτζιλίκι που παίρνει κάθε εβδομάδα ένα μέρος πηγαίνει για να το καταναλώνει στα προσωπικά του έξοδα π.χ. να αγοράσει κάτι από το κυλικείο του σχολείου ή να πάρει ένα δώρο για ένα φίλο του ή να αγοράσει τα αγαπημένα του μπισκότα.
Οι ανάγκες και οι επιθυμίες των παιδιών διαφοροποιούνται βέβαια ανάλογα και με την ηλικία, όπως βέβαια και το ποσό που τους δίνουμε ως χαρτζιλίκι.
Το μάθημα της Προσφοράς
Το χαρτζιλίκι συμβάλλει επίσης στην αξία της προσφοράς που, στα παιδιά, την μαθαίνουμε παράλληλα με τη διαχείριση του χρήματος.
Προσφέρει, λοιπόν, εάν χρειαστεί και μπορεί, ένα μέρος από το χαρτζιλίκι του στα λιγότερο τυχερά παιδάκια. Εννοείται ότι δίνει όσα εκείνο θέλει, μια και το κάθε παιδί μόνο του πρέπει να αποφασίζει πώς θα διαχειριστεί τα χρήματά του. Μπορεί ν’ αγοράσει ένα κουλούρι για κάποιον συμμαθητή το, για παράδειγμα.
Εάν δεν έχει χρήματα ή δεν του φτάνουν με τον προγραμματισμό του, μπορεί να δώσει ένα παιχνίδι ή ένα ρούχο που δε χρειάζεται. Το κάθε παιδί έχει κάτι να προσφέρει και να νιώθει σημαντικό μέσα απ’ αυτή την προσφορά.
Η ανάγκη της Αποταμίευσης
Σημαντικό είναι ένα μέρος από το χαρτζιλίκι του να το αποταμιεύει και να μάθει από νωρίς αυτή τη συνήθεια, γιατί όσο σημαντικό είναι τα παιδιά να γνωρίζουν τις ανάγκες τους και να τις ξεχωρίζουν από τις επιθυμίες τους άλλο τόσο σημαντικό είναι και να μάθουν να αποταμιεύουν και να θέτουν στόχους που θα τους πραγματοποιούν.
Έτσι θα εξασκηθούν στην αρετή της υπομονής, της εστίασης στο στόχο και της συνέπειας.
Τι λένε οι έρευνες
Ποια είναι τα ΟΦΕΛΗ που έχουν τα παιδιά από το χαρτζιλίκι; Έρευνες που έχουν γίνει το δείχνουν καθαρά:
- Μαθαίνουν σωστή διαχείριση μεταξύ εσόδων – εξόδων
- Μπορούν και παίρνουν αποφάσεις και αποκτούν σωστές καταναλωτικές συνήθειες
- Αυξάνουν το αίσθημα της αυτοπεποίθησης όταν με σωστή διαχείριση ικανοποιούν εκτός από τις ανάγκες τους και τις επιθυμίες τους
- Νιώθουν αυτονομία και μαθαίνουν μέσα από τις επιλογές τους
- Μαθαίνουν πώς κερδίζονται τα χρήματα και μπορούν, εάν θέλουν και τα ίδια, να αυξήσουν το χαρτζιλίκι τους συμμετέχοντας εθελοντικά στις δουλειές του σπιτιού.
Το χαρτζιλίκι είναι ένα μέσο για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να μάθουν σωστή διαχείριση και να μπορούν να γίνουν οικονομικά ελεύθεροι πολίτες. Δεν είναι μέσο επιβράβευσης και βέβαια ποτέ δεν μπορεί να λειτουργεί ως μέσο χειραγώγησης.
Η σωστή διαχείριση χρημάτων, που το χαρτζιλίκι βοηθάει στην κατανόησή της, δίνει επιλογές και συμβάλλει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών για να γίνουν πολίτες με συνειδητές καταναλωτικές συνήθειες που προσφέρουν όχι μόνο για το ΕΓΩ τους, αλλά και για το ΕΜΕΙΣ, με καλλιέργεια αξιών, όπως είναι η προσφορά και η αγάπη για τον εαυτό τους αλλά και για τον συνάνθρωπο.
Κωνσταντίνα Κοντομάρη
Οικονομικός Ασφαλιστικός Σύμβουλος
Συγγραφέας Προσωπικής Ανάπτυξης
